საქართველოს ისტორია - History of Georgia APK

(אנגלית)

אומת גאורגיה (גרוזיני: საქართველო sakartvelo) אוחדה לראשונה כממלכה תחת שושלת בגראצי על ידי המלך בגרט השלישי של גאורגיה במאה ה -8 עד ה -9, שמקורו במספר מדינות קודמות של הממלכות הקדומות קולצ'יס ואיבריה. ממלכת גאורגיה פרחה במהלך המאות העשיר עד ה -12 תחת המלך דוד הרביעי הבנאי והמלכה תמר הגדולה, ונפלה לפלישה המונגולית עד שנת 1243, ואחרי איחוד קצרצר תחת ג'ורג 'החמישי המבריק לאימפריה טימוריד. עד שנת 1490, גרוזיה הייתה מפוצלת למספר ממלכות קטנות ונסיכות, שלאורך כל התקופה המודרנית הקדומה נאבקו לשמור על האוטונומיה שלהן נגד העות'מאנית והאיראנית (ספאוויד, אפרדש וקאג'אר), עד שגיאורגיה סופחה סופית על ידי האימפריה הרוסית בשנת 1801 אשר אושרה באופן רשמי בשנת 1813. לאחר הצעה קצרה לעצמאות עם הרפובליקה הדמוקרטית של גאורגיה בשנים 1918–1921, גרוזיה הייתה חלק מהרפובליקה הסובייטית הפדרטיבית הסוציאליסטית הטרנס-קווקזית משנת 1922 עד 1936, ואז הקימה את הרפובליקה הסוציאליסטית הסובייטית הגאורגית עד הרפובליקה פירוק ברית המועצות.

(ქართული)

საქართველოს ტერიტორიაზე უძველესი დროიდან ადამიანთა ცხოვრების ფაქტს ადასტურებს დმანისში ჩატარებული არქეოლოგიური გათხრები. 800 წლის ადამიანის ჩონჩხის ფრაგმენტები უძველესია მთელს ევრაზიაში და მისი ასაკი 1 800 000 წლის არის. ქართველების პირველი პოლიტიკური გაერთიანება დიაოხი და კოლხა მდინარე ჭოროხის აუზში ძვ.წ II ათასაწლეულის ბოლოს შეიქმნა, მათ მხოლოდ რამდენიმე საუკუნე იარსებეს. ისინი დაამხეს ჩრდილოეთიდან შემოჭრილმა მომთაბარე ტომებმა. ძვ.წ VI საუკუნეში ჩამოყალიბდა ეგრისის ანუ კოლხეთის სამეფო. იგი თითქმის მთლიანად აერთიანებდა დღევანდელ დასავლეთ საქართველოს. ძვ.წ IV საუკუნეში აღმოსავლეთ საქართველოში შეიქმნა იბერიის სამეფო. სწორედ იბერიის მეფეს ფარნავაზს უკავშირდება ქართული დამწერლობის შექმნა. ძველი წელთაღრიცხვის ბოლოს რომის იმპერიამ დაიპყრო ეგრისის სამეფო, ქართლის სამეფო ჯერ რომის ვასალია ხოლო მისი დასუსტების შემდეგ, სპარსეთის გავლენის ქვეშ ექცევა. დასავლეთ საქართველოს ტერიტორიაზე ოთხი სამთავრო ჩამოყალიბდა: ლაზების, აფშილების, აბაზგების და სანიგების. განსაკუთრებით გაძლიერდა ლაზთა სამთავრო, რომელმაც თავის გავლენას დაუქვემდებარა დანარჩენი სამი და შეიქმნა ახალი სახელმწიფო - ლაზიკა.

VI საუკუნეში სპარსელებმა ქართლში, ხოლო ბიზანტიელებმა ლაზიკაში გააუქმეს მეფობა და მმართველად თავიანთი მოხელეები დანიშნეს. VII საუკუნის შუა ხანებში საქართველო ახალმა დამპყრობლებმა არაბებმა დაიმორჩილეს. VIII საუკუნის ბოლოს ქვეყნის პერიფერიულ ნაწილებში, სადაც არაბთა გავლენა სუსტი იყო, ყალიბდება ახალი, დამოუკიდებელი ქართული სახელმწიფოები. აღმოსავლეთ საქართველოში შეიქმნა: კახეთის სამთავრო (საქორეპისკოპოსო) და ჰერეთის სამეფო. დასავლეთ საქართველოში შეიქმნა აფხაზთა სამეფო. IX საუკუნის დამდეგს სამხრეთ-დასავლეთ საქართველოში შეიქმნა ტაო-კლარჯეთის სამთავრო, რომელსაც უკვე 888 წლიდან ქართველთა სამეფო ეწოდა. X-XI საუკუნეების მიჯნაზე აფხაზთა და ქართველთა სახელმწიფოები გაერთიანდა, ამ გაერთიანებული სახელმწიფოს პირველი მეფე ბაგრატ III გახდა. XII საუკუნეში აფხაზთა და ქართველთა სახელმწიფოს დავით აღმაშენებელმა შემოუერთა კახეთ-ჰერეთი (რანთა და კახთა სამეფო), ტაშირ-ძორაგეტის სამეფო და ბოლოს თბილისის საამირო. დავით აღმაშენებელმა საბოლოოდ გაათავისუფლა საქართველო თურქ-სელჯუკების ბატონობისგან. საქართველოსთვის ოქროს ხანად ითვლება თამარ მეფის მოღვაწეობის პერიოდი.